Küresel Sermayenin krizinin asıl nedeni aşırı üretim ve eksik talep nedeniyle çıkmıştır.Bankaların ve sermaye guruplarının elinde bulunan sermaye birikim bir şekilde eritilmesi için satın alma gücü az veya hiç olmayan kesimlere başta konut kredisi olmak üzere otomobil ve kredi kartı vererek talebin artırılması sağlanarak konutların ve diğer tüketim mallarının satın alınması sağlanmıştır.
Ev almayı hayal bile edemeyen normal şartlarda kredi verilmeyecek risk gurubu kesimlere sırf komisyon almak için bankalardan kredi sağlayan finansörler “sana konut kredisi verelim kira öder gibi taksitlerini ödersin” diyerek bile bile binlerce konut satmışlardır.
Aynı şey kredi kartları içinde geçerlidir.Düzenli geliri olmayan kesimlere kredi kartlarını vererek tüketimi kamçılamış ve böylece arz-talep dengesini sağlamak istemişlerdir, buraya kadar olan işler kapitalizmin arz-talep dengesi kurallarının uygulanmasıdır.
Kredi alan kesimler kredilerini ödemek için kemerleri sıkmaya başladıkça tüketim eğilimleri düşmüş ve arz –talep dengesi tekrar bozularak bir finansal kriz meydana gelmiştir.Bu kriz sonucunda işini kaybeden binlerce tüketici kredi kartı ve konut kredisi borçlarını ödemeyince kriz derinleşti ve bu noktaya geldi.
Ve ABD bu krizde 1-3 trilyon dolar değerindeki finansal varlık yok oldu.150 yıllık geçmişi olan Lehman Brothers’ın çökmesi önlenemdi. Peki ABD nin 700 milyar dolarlık kurtarma paketinin anlamı nedir?
ABD nin 700 milyar dolarlık batık mortgage-destekli banka menkul kıymetlerinin kurtarılması, bir strateji değil. Bu yalnızca sisteme yeniden güven tesis etmeyi ve bankalarla diğer finans kurumlarına yönelik güvensizliğin tırmanmasıyla 1929 Büyük Bunalımı’nda olduğu gibi kitlesel banka iflaslarının tetiklenmesini engellemeyi amaçlayan umutsuz bir girişimidir.Ve bu günlerde ABD borsasından gelen haberlerin bu görüşümüzü desteklediği görülmüştür.
Bu krizin diğer tarafı olan emekçileri gören yok,esas darbeyi onlar yedi aslında binlerce dolar ödeyen ve ödeme güçlüğü çıktığı için evi elinde alınan geniş konut zadeler olmuştur.İşsiz kalan bu kesimlerin alım gücü düştüğü veya tükendiği için Reel sektördeki yansıması ise daha korkunç olacaktır.
Bu Küresel Kriz Türkiye’yi etkiler mi?
Küresel ekonominin bu krizi şüphesiz ki Türkiye’yi de ciddi anlamda etkileyecektir.Eylül 2008 sonu cari açığı 48 milyar dolara çıkan Türkiye’yi elbette etkileyecektir.Türkiye bu cari açığı kapatmakta çok zorlanacaktır.Küresel sermayeden borç talebinde bulunulması halinde eski faizlerle para bulması artık kolay değil.Diğer yandan Yabancı bankaların kredileri durdurması, hatta mevcut kredileri geri çağırması sanayici tedirgin ediyor.162 milyar dolar borçla krize yakalanan Türk sanayicisinin işi çok zor.
ABD ve Avrupa’dan gelen açıklamalarda krizin uzun yıllar devam edeceği öngörülüyor. Sanayici ise bankaların uzun süre kredi vermemesi halinde özellikle küçük ölçekli sanayicilerin sıkıntıya gireceğini vurguluyor.borç batağına düşen küçük sanayiciler yakında işçi çıkartmaya başladıklarında işsizler ordusuna yenileri katılacaktır.
Adana Sanayi Odası başkanı "Bu kriz ne zaman geçer. Reel sektör ne kadar etkilenir. Bunu bekleyip göreceğiz. Tedirgin bir şekilde beklemekteyiz. Dikkat ile izliyoruz. Ancak tam bu süreçte bankalar bizi sıkıştırmaya başlarsa bu domino etkisi yapar"
Sayın Başbakan ise hiç bir şey yokmuş gibi krizi gündeme getirenlere "felaket tellalığı yapıyorsunuz" diyerek ahkam kesmektedir.Cari açığın kapatılması için alınacak yüksek faizli krediler hayat pahalılığını ve işsizli getireceği kuşkusuzdur.Sonuç olarak bu kriz yatırımları kısacağı ve başlayan yatırımları durduracağından işsizliği körkleyeceği, eğitim ,sağlık ve sosyal güvenliğe yapılacak yatırımları durduracağından dolayı emekçileri zor günler bekleyecektir.
Saygılarımla.