Türkiye'nin kısa vadeli dış borç stoku 2010 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüze 15 artışla 47 milyar 230 milyon dolardan 54 milyar 350 milyon dolara yükseldi.
Bankaların kısa vadeli dış borcu yüzde 33 artışla 30 milyar 925 milyon dolara çıkarken, şirketlerin borcu yüzde 2 gerilemeyle 21 milyar 756 milyon dolara geriledi.
Merkez Bankası verilerine göre, Mart ayı itibariyle kısa vadeli dış borç stoku bir önceki aya göre 4 milyar 641 milyon dolar artışla 54 milyar 350 milyon dolara yükseldi. Kısa vadeli dış borç stoku geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 15 oranında artış gösterdi. Geçen yıl aynı dönemde kısa vadeli dış borç stoku 47 milyar 230 milyon dolar düzeyindeydi.
Mart ayı itibariyle bankaların kısa vadeli dış borcu bir önceki aya göre 3 milyar 948 milyon dolar artarak 30 milyar 925 milyon dolara çıktı. Bunun 6 milyar 576 milyon dolarını döviz kredileri, 5 milyar 899 milyon dolarını döviz tevdiat hesapları, 8 milyar 461 milyon dolarını banka mevduatı, 9 milyar 989 milyon dolarını TL cinsinden mevduat hesapları oluşturdu. Yılın ilk çeyreği itibariyle geçen yılın aynı dönemine göre bankaların kısa vadeli dış borç stoku yüzde 33 artış gösterdi. Geçen yıl ilk çeyrekte bankaların kısa vadeli dış borç stoku 23 milyar 197 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Yılın ilk çeyreğinde şirketlerin kısa vadeli dış borcu geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 azalarak 22 milyar 310 milyon dolardan 21 milyar 756 milyon dolara geriledi. Genel hükümetin kısa vadeli dış borcu bulunmazken, Merkez Bankası'nın kısa vadeli dış borcu yüzde 3 azalarak 1 milyar 723 milyon dolardan 1 milyar 669 milyon dolara düzeyine indi.
ÖZEL SEKTÖRÜN KISA VADELİ DIŞ BORCU GERİLEDİ
Mart ayı itibariyle şirketlerin kısa vadeli dış borcu gerilemeyi sürdürdü. 2009 yılı sonunda 22 milyar 73 milyon dolar olan şirketlerin kısa vadeli dış borcu, Ocak ayında 21 milyar 594 milyon dolara, Şubat ayında 21 milyar 58 milyon dolara düşmüştü. Mart ayında da düşüş devam etti. Bu dönemde şirketlerin ticari kredilerden oluşan kısa vadeli dış borcu yüzde 1 artışla 20 milyar 552 milyon dolar oldu. Bunun 14 milyar 700 milyon dolarını ithalat borçları, 5 milyar 852 milyon dolarını prefinansman ve peşin ihracat kredileri oluşturdu. Şirketler kesiminin diğer kredileri de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18 gerilemeyle 1 milyar 204 milyon doları buldu.
KISA VADELİ DIŞ BORÇ 8 YILDA YÜZDE 231 ARTTI
Kısa vadeli dış borç stoku 2002'den Mart 2010'a kadar olan 8 yılı aşkın dönemde yüzde 231 oranında arttı. 2002 yılı sonunda 16 milyar 424 milyon dolar olan kısa vadeli dış borçta stoku, 2005 sonunda 38 milyar 283 milyon doları, 2006 sonunda 42 milyar 616 milyon doları, 2007 sonunda 43 milyar 135 milyon doları, 2008 sonunda 50 milyar 448 milyon doları buldu. Küresel mali sistemdeki krizin giderek kasırgaya dönüşmesiyle Türkiye'nin kısa vadeli dış borcu, 2009 yılında 49 milyar 574 milyon dolara gerilemişti.
ŞİRKETLERİN KISA VADELİ BORCU 8 YILDA YÜZDE 158 ARTTI
Mart sonu itibariyle kısa vadeli dış borç stokunun 20 milyar 552 milyon dolarla en büyük bölümünü oluşturan banka dışı özel kesime ait borç yükü, 2002 sonundan Mart 2010'a kadar olan dönemde yüzde 188 oranında artış gösterdi. Şirketlerin kısa vadeli dış borcu ise yüzde 158 arttı. 2002 yılından Mart 2010'a kadar olan dönemde bankaların kısa vadeli dış borcunda yüzde 387 oranında artış görüldü.
Kısa vadeli dış borç stoku (milyon dolar)
2010
2009 Ocak Şubat Mart
MERKEZ BANKASI 1.776 1.736 1.674 1.669
Muhabir Açıkları 1 1 1 1
Kredi Mekt. Dth 1.775 1.735 1.673 1.668
BANKALAR 25.725 24.111 26.977 30.925
Döviz Kredileri 6.492 5.532 5.821 6.576
Döviz Tev. He. 5.539 5.864 5.733 5.899
Banka Mevduatı 5.243 5.766 6.164 8.461
TL Cinsi Mev. 8.451 6.947 9.259 9.989
DİĞER SEKTÖRLER 22.073 21.594 21.058 21.756
Ticari Krediler 21.100 20.535 19.910 20.552
İthalat Borç. 14.709 14.355 13.971 14.700
Pref.&Peşin İh. 6.391 6.182 5.939 5.852
Diğer Krediler 973 1.059 1.148 1.204
Kamu 0 0 0 0
Özel 973 1.059 1.148 1.204
TOPLAM 49.574 47.441 49.706 54.350