Kriz | Konular | Kitaplar

hisse senedi

Z

ZAMAN ÖNCELİĞİ (TIME PRIORITY) :
Hisse senetleri piyasasında, fiyat eşitliği halinde sisteme zaman açısından daha önce kaydedilmiş emirlerin öncelikli karşılanmasıdır.

ZARAR (COST) :
Belirli bir faaliyet dönemi sonunda, işletmenin dönem içi giderlerinin dönem içi gelirlerinden fazla olması durumudur. Zarar, sermayede veya kârdaki azalmayı gösterir.

ZARAR MİNİMİZASYONU (LOSS MINIMIZATION) :
Bir işletmenin belirli bir faaliyet dönemi sonunda, olabilecek zararının mümkün olduğunca en aza indirgenmeye çalışılmasıdır.

ZORUNLU TASARRUF (FORCED SAVING) :

Y

YABANCI MENKUL KIYMETLER FONU: Fon portföyünün en az %51'ini devamlı olarak yabancı özel ve kamu sektörü menkul kıymetlerine yatırmış fonlardır.

YATAY ANALİZ: Dönemler arası bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin değişimlerini gösterir.

YATIRIM FONU: Halktan katılma belgeleri karşılığı toplanan paralarla, belge sahipleri hesabına, riskin dağıtılması ve inançlı mülkiyet ilkesine göre sermaye piyasası araçları ile ulusal ve uluslararası borsalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenlerden oluşan portföyü işletmek amacıyla kurulan mal varlığıdır.

T

TABAN FİYAT: Hisse senetlerinin bir seans içerisinde işlem görebileceği en düşük fiyattır.

TAHVİL VE BONO FONU: Fon portföyünün en az %51'ini devamlı olarak kamu ve/veya özel sektör borçlanma araçlarına yatırmış fonlardır.

TAKASBANK: İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. - Takasbank, sermaye piyasasında faaliyet gösteren banka ve aracı kurumlara saklama ve takas hizmeti veren bir kuruluştur.

TAVAN FİYAT: Hisse senetlerinin bir seans içerisinde işlem görebileceği en yüksek fiyattır.

N

NAKİT AKIM TABLOSU: İşletmenin nakit giriş ve çıkışlarını gösteren ve finansal planlamada kullanılan bir tablodur.

NET AKTİF DEĞERİ: Bir şirketin toplam aktiflerinin piyasa/rayiç değeri ile toplam yükümlülüklerinin piyasa/rayiç değeri arasındaki farktır. Bu hesaplamada elde edilen değer Özvarlık'ın piyasa değeri olarak yorumlanabilir.

NET KAR MARJI ORANI: İşletmenin satışlarının vergi sonrası kara oranıdır. Bu oran aşağıdaki formülle hesaplanır:
Net Dönem Karı / Net Satışlar

K

KAÇIŞ SEVİYESİ:

Önemli bir destek seviyesinin bir kaç kez test edilerek belirginleşmesinden sonra, bu seviyenin altına düşülmesi durumunda fiyatların bir alt seviyedeki destek seviyesine kadar düşebileceği kabul edilen seviyedir.

KAFA OMUZ FORMASYONU:

Hissenin oluşturduğu üç tepenin ortada kalanının (kafa) yanında kalan diğer iki tepeden (omuzlar) daha uzun olduğu geri dönüş formasyonudur. Ortalarındaki diplerin alt seviyelerinden çizilen trend çizgisi kırıldığında formasyon tamamlanmış olur.

KANAL ÇİZGİSİ:

I - İ

IMF (Uluslararası Para Fonu ):

Uluslararası para sistemi ile ilgili doğan gelişme ve sorunlar konusunda üyeler arasında dayanışma sağlayan, çok yanlı bir uluslararası ödeme sistemini geliştiren, üye ülkelerin kısa dönemli kredi gereksinimlerini sağlayan ve üye ülkelerin dış ödemeler bilançosunda ortaya çıkan dengesizliklerin giderilmesine yardımcı olan bir kurumdur.

INSIDER TRADING:

H

HALKA ARZ:

SPK Kanunları uyarınca sermaye piyasası araçlarının satın alınması için her türlü yoldan halka çağrıda bulunulmasına, halkın bir anonim ortaklığa katılmaya ve kurucu olmaya davet edilmesine ayrıca hisse senetlerinin borsada işlem görmesi, anonim ortaklıkların sermaye artırımları dolayısıyla hisse senetlerini satışına bu isim verilir.

HALKA AÇILMA:

Bir anonim ortaklığın ya da şirketin hisselerini halka arz etmesidir

HAREKETLİ ORTALAMA:

F

FİYAT ADIMI: Her hisse senedi fiyatında bir seferde gerçekleşebilecek en küçük fiyat değişimidir.

FİYAT ARALIĞI: Her hisse senedi için, seans içerisinde önerilebilecek en düşük ve en yüksek fiyattır.

FİYAT GÖSTERGESİ: Sadece fiyat değişimini baz alan inceleme sonucu ortaya al veya sat komutları çıkaran gösterge ve analiz sistemidir.

FİYAT/KAZANÇ ORANI: Bir hisse senedinin fiyatının hisse başına kazancının kaç katı olduğunu gösterir. Hisse başına kazanç, şirketin net dönem karının dönem sonu hisse sayısına bölünmesi ile bulunur. Bu oran aşağıdaki formülle hesaplanır:

D

DEFLASYON:

Bir ekonomide toplam arzın, toplam talebi aşması durumudur. Bu durumda fiyatlarda bir düşüş görülür.

DEFTER DEĞERİ:

Bir işletmenin özsermaye toplamının hisse senedi sayısına bölünmesiyle belirlenir.

DESTEK:

Fiyatların düşerken yoğun alımlar ile karşılaştığı ve daha aşağıya düşmekte zorlandığı seviyedir.

DEVLET TAHVİLİ:

Devletlerin ilgili bakanlıkları tarafından itibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkartılan borç senetleridir.

DİKEY ANALİZ:

İş ve Endüstri Riski

Bir veya birkaç iş kolundaki işletmelerin satışları, karları ve dolayısıyla hisse senetleri fiyatları çeşitli nedenlerle büyük ölçüde dalgalanmalar gösterirler. Bu endüstriler dışındaki iş kolları söz konusu faktörlerden etkilenmezler. İş veya endüstri riski olarak bilinen bu riski yine çeşitlendirmeyle elimine etmek mümkündür.

Pazar Riski

Ekonomik durgunluk, depresyon, tüketim eğiliminde uzun dönemdeki değişmeler gibi faktörlerle ortaya çıkar. Pazar riski sözkonusu faktörlerin TL ve Hisse Senedi Piyasaları dinamiklerine etkisi ile ifade edilir.

Ekonomik koşullardan ayrı olarak menkul değerlerin getirileri borsalardaki genel fiyat hareketlerinden etkilenir. Bu tür değişmeler farklı derecede de olsa tüm menkul değerleri etkiler ve bu değişmeler önceden tahmin edilemez.

B

BAÇ :
Osmanlı devleti döneminde devletin şehirlerdeki ticari kazançlardan aldığı vergidir. Bu vergi, "rüsum-u şeriye" (şeriatlık vergiler) adı altında toplanan vergilerden biridir. Devlet bu vergileri şeriatlık görevleri için toplamaktaydı. Baç, önceleri sadaka ve zekat, yani bir çeşit yardım iken sonraları kişilerce, ticari kazançları için devlete ödenen bir çeşit resim haline gelmiştir.

BAĞLI KREDİLER (TRED CREDITS) :
Uluslararası kredilendirme işlemlerinde bazı kredilerin nerelerde kullanılacağını krediyi veren ülke belirler. Bu tip kredilere bağlı krediler adı verilir.