Finansal analizin amacı işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçlarının doğru yorumlanabilmesidir. Finansal analizden beklenen sonuçların alınabilmesi için bazı koşulların oluşması gerekir.
A. Genel Koşullar:
Finansal analizin başarılı olması; öncelikle finansal tabloların sağlıklı bir biçimde hazırlanmasına ve analize temel alınan verilerin, bilgilerin doğru olmasına bağlıdır. Eğer finansal tablolar gerçeği yansıtmıyorlarsa, analize temel alınan veriler doğru değilse, hangi tür analiz yöntemi kullanılırsa kullanılsın, sağlıklı bir analiz ve yorum yapmaya olanak yoktur. Finansal analize temel olacak verilerin doğru ve tam olma niteliklerine sahip bulunmaları için, işletmede iyi bir muhasebe sisteminin bulunması gerekir.
Öteki genel koşullar şöylece sıralanabilir:
* Analiz edilen işletmenin yer aldığı sektörün ve işletmenin özelliklerinin kavranması,
* İncelenen işletmenin türlü politikalarının (üretim, fiyat, finansman, kâr dağıtımı, vbg.) ve muhasebe yöntemlerinin bilinmesi,- İnceleme dönemindeki ekonomik koşullar ve eğilimlerin saptanması, çevre koşullarının bilinmesi.
B. Finansal Analistin Yeterliliği:
Finansal tablolar analizi çalışmalarında, işletme faaliyetlerini etkileyen birçok etkenin göz önünde tutulma zorunluluğu, analistin bilgi ve yeteneklerine önem kazandırmaktadır. Analist, uzmanlık dalının gerektirdiği yüksek öğrenimi yapmış olmalı, belirli bir genel kültüre sahip bulunmalı ve bir yabancı dili, konusuyla ilgili gelişmeleri izleyecek düzeyde bilmelidir.
Analistin, iyi bir usa vurma, yaratma ve seziş yeteneğine sahip olması gereklidir. Finansal tablolar analizi, bir bilim olmaktan çok bir sanattır. Analistin usa vurma (akılcılığı, neden-sonuç ilişkisi kurma) ve yaratma yeteneği, sezişi, olayları yorumlaması, deneyimi, sağduyusu analizde önemli olmaktadır. Hiçbir analiz yöntemi, analistin bu niteliklerinin yerini tutamaz.
Analist, İşletmenin birkaç oran ya da yüzdesine dayanarak o işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları hakkında kesin yargılara varmaktan kaçınmalıdır. Analiz yaparken önemli olan, yalnızca yüzde, oran, eğilim hesaplamak değildir. Önemli olan, bu yüzde, oran ve eğilimlerden yararlanarak, onların gösterdikleri ipuçlarını kullanarak gelişmelerin nedenlerini araştırma ve gelişmelerin değerlendirilmesini yapmaktır. Zamanımızda finansal analistin görevi, yalnızca geçmiş faaliyetlerin sonuçlarını değerlendirmek değil, aynı zamanda o işletmenin geleceğine ilişkin öngörülerde bulunmak ve planlar yapmaktır.
Risk Yönetimi :
Kısaca şöyle tanımlayabiliriz; ” işletmenin normal faaliyet süreci içerisinde karşılaşılan risklerin giderilmesi, minimize edilmesi”
Risk ise gerek İngilizce de gerekse Türkce de kayıp, hasar tehlikesi olasılığı olarak tanımlanır. Ayrıca risk sıfat olarak tehlikeli anlamında da kullanılmaktadır.
Günümüzde çok hızlı değişen iş yaşamında belirsizlikler ve riskler artmış olup bu ortamda çalışan yöneticilerin doğru karara ulaşmada işleri oldukça zorlaşmıştır. Öyle bir ortamda işletme yöneticilerinin belirsizlikleri ve riskleri minimize edecek doğru kararları vermeleri ve işletmenin iyi bir mali yapıyla sürekliliğini sağlamaları gerekmektedir.
İşletmeler acısından risk yönetimi; işletmenin varlıklarını, yükümlülüklerini, işletmenin değerini maksimize edeçek şekilde yönetmek anlamında kullanılabilir. İşletmelerin, varlık ve yükümlülüklerini doğru planlayıp yönetebilmeleri için firmanın mali yapı üzerinde periyodik ve trend analizi çerçevesinde etkin bir finansal analiz calışması yapmaları gerekmektedir.
Etkin bir risk yönetimi için hazırlanacak olan ve işletmenin tüm mali yapısını içine alan finansal analiz raporları aylık veya üçer aylık periyotlarla yapılmalıdır. Finansal analiz raporunun periyodunun kısa olması işletmenin mali yapısındaki değişikliklerin erken tespit edilerek daha hızlı politika geliştirilmesini sağlar. Gerek diğer risk yönetim raporlarının gerekse finansal analiz raporlarının oluşturulma periyodundaki kısalma bazı sorunları da beraberinde getirecektir.
Bu sorunlar
* raporu hazırlayanlar üzerinde bir zaman baskısı yaratacaktır. Bu durum rapor kalitesini düşürecektir.
* Gerekli analizlerin yapılabilmesi için gereken rakamsal verilere zamanında ulaşılaması veya rakamların sağlıklı olmaması,
* Oluşturulacak rapor ile muhasebe verileri arasında uyumsuzluk oluşabilir.
İşte bu ve buna benzer tüm sorunları ortadan kaldırmak için işletmelerin yoğun teknoloji desteğinden faydalanmaları gerekmektedir.
Modern yönetimde belirsizlikleri ve riskleri yönetebilmek için yöneticilerin yoğun teknoloji desteğinden faydalanmaları gerekmektedir. Yöneticilerin işletme için en doğru kararı en kısa sürede verebilmeleri için bir takım bilgilere ihtiyacları vardır. İşte rasyonel olarak en doğru kararı almayı sağlayan bir yöntem de ” Yönetim Bilgi Sitemi”( Management İnformation System(MIS)) dir.
MIS’i kısaca şöyle tanımlayabiliriz; “Yönetime, karar verme sürecinde yardımcı olmak amacıyla gerek personel, gerekse elektronik bilgi işleme sistemleri yardımıyla bulunulması, kaydedilmesi, çözümlenmesi ve rapor edilmesi ”
Etkin bir yönetim için gerekli olan finansal analiz raporlarının oluşturulmasında kullanılan rakamsal verilere; doğru, muhasebe sistemiyle uyumlu, hızlı ve kolayca ulaşılmasını sağlayan sistem, MIS dir. İşletmelerde risk yönetiminin kullanacağı bilgileri sağlayan finansal analiz için, gerekli olan rakamsal bilgilerin MIS sisteminden alınması bu rakamsal bilgilere daha hızlı ulaşılmasını sağlayacağı için yapılacak analiz sayısını da arttıracaktır. Bu da risk yönetimine daha kapsamlı calışmaların sunulmasını sağlayacaktır.
Sonuç:
İşletmelerin performanslarını arttırmalarını, değişen ortamlara daha hızlı adepte olmalarını, globalleşmeyle birlikte ortaya cıkan yoğun sermaye hareketlerinin yarattığı risklerden ve ekonomik krizlerden en az zararla çıkmalarını sağlayacak yöntemin etkin bir risk yönetimi olduğunu söyleyebiliriz.
Başarılı bir risk yönetiminin oluşabilmesi; finansal verilerin, çözümlenmiş ve organize halde bir finansal analiz raporu içerisinde risk yönetimine sunulması gerekmektedir. İyi bir finansal analiz raporunun oluşması için ise analistin rapora koyacağı ve analizlerinde kullanacağı finansal verileri doğru ve hızlı bir şekilde MIS sisteminden alması gerekmektedir. Sonuç olarak Risk yönetimi - Finansal Analiz ve MIS kavramlarının bir bütün olarak düşünülmesi gerekmektedir.