Kriz | Konular | Kitaplar

Finansal Analiz Türleri

Finansal analiz; kapsamına, amacına ve analizi yapanın kimliğine göre üç farklı şekilde sınıflandırılabilir:
Kapsamına Göre Finansal Analiz: Kapsamına göre finansal analiz statik ve dinamik analiz olmak üzere ikiye ayrılır.
Statik analiz; belirli bir tarihte düzenlenmiş veya belirli bir döneme ait finansal tablolarda yer alan kalemler arasındaki ilişkilerin tespiti ve değerlendirilmesine yönelik analizdir. Statik analiz tek bir dönemle ilgili olarak yapılır.
İşletmelerin birbirini takip eden dönemlere ait finansal tablolarında yer alan kalemler arası ilişkinin ve bu kalemlerin zaman içerisinde göstermiş olduğu eğilimlerin belirlenmesi ve yorumlanması şeklindeki analize ise dinamik analiz adı verilir.
Dinamik analiz belli bir faaliyet dönemine ait bilgilerin geçmiş dönemlerle karşılaştırılarak değişim, eğilim ve ilişkilerin belirlenmesi, olumlu ve olumsuz gelişmelerin görülmesini sağlar. Bu da statik analize göre dinamik analizin üstünlüğünü teşkil eder.
Amacına Göre Finansal Analiz: Amacına göre finansal analiz, yönetim analizi, yatırım analizi ve kredi analizi olarak üçe ayrılır. Yönetim analizinin amacı işletme faaliyetlerinin başarısını ölçme, hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını belirleme, olumsuz sonuçların nedenlerini araştırma, geleceğe ilişkin kararlar alma, üretim politikalarını geliştirme, sağlıklı kararlar alarak verimliliği ve kârlılığı artırma olarak özetlenebilir.
Yatırım analizi, bir işletmenin mevcut ve potansiyel hissedarları ile işletmeye uzun vadeli kaynak sağlayan ya da sağlamayı düşünen kişilerce yapılır. Analizin temel amacı, işletmenin gelecek dönemlere ilişkin kazanma gücünü saptamaktır. Mevcut ve potansiyel hissedarlar işletmenin sürekliliği, yatırım güvencesi, kârlılık, dağıtılacak temettü miktarı, hisse senetlerinin değer artışı ve bunların izlediği eğilimle ilgilidir. Analiz sonucuna göre yatırımcılar işletmeye ait hisse senedi ya da tahvilleri koruma, satma veya yenilerini satın alma kararını verirler. Kredi analizi, işletmenin likidite gücünü ortaya koymak ve kısa vadeli borçlarını ödeme yeteneğini saptamak amacıyla, genellikle kredi veren kuruluşlar tarafından yapılan analizdir.
Yapanın Kimliğine Göre Finansal Analiz: Bu tür mali analiz iç analiz ve dış analiz olmak üzere ikiye ayrılır. Analizi yapan mali analist eğer işletme içinden bir kişiyse yapılan analize iç analiz adı verilir. İç analizde analizi yapacak olan kişi işletmenin dış kullanıma da açık olan bilanço ve gelir tablosu yanında işletmede mevcut diğer tüm belge ve bilgilerden yararlanır. Bu nedenle iç analizde, işletmenin kârlılığı, verimliliği, ekonomik ve mali yapısı detaylı bilgilere dayanılarak ortaya konulabilir.
Analizi yapan analist eğer işletme dışından bir kişiyse yapılan analize dış analiz denilir. Dış analizde analist işletme yönetiminin üçüncü kişilerin kullanımı amacıyla yayınlamış olduğu finansal tablolar ve bunların dip notlarında yer alan bilgilerden yararlanma yoluyla analiz yapar. Dış analizi, işletmeyle ilgisi bulunan satıcılar, kredi kurumları, işletmeye yatırımda bulunmak isteyen potansiyel yatırımcılar yapar.

Konular